Starosedeoci i prve doseljeničke porodice Varvarina
Temnić i Varvarin su uvek bili doseljenički kraj, i kao oblast kojom su prolazile glavne saobraćajnice, i kao plodna oblast za život i rad. Zbog toga su kroz istoriju ovog kraja prolazile brojne struje i talasi, a potvrda o životu i naseljavanju ovog kraja postoji od antike pa do danas u kontinuitetu. Brojne porodice imaju kontinuitet nekoliko vekova u Varvarinu.
Kada je u pitanju Varvarin, prve i pouzdane pisane tragove o naselju na današnjem mestu sa istim imenom imamo sa kraja 15.veka. Vrlo verovatno je postojalo i ranije, ali u ovom trenutku nema sačuvanih pisanih tragova iz ranijeg srpskog srednjeg veka. Zbog toga ne možemo ništa precizno da kažemo o stanovništvu koje je tada živelo.
Varvarin je u više navrata zapusteo, poslednji put u 18.veku, ali je uvek iznova obnavljan. Kada je preseljen na lokaciju gde se i danas nalazi selo je imalo 20 kuća, verovatno toliko i porodica. U prošlom blogu pisali smo o varvarinskim mahalama, a sada se bavimo varvarinskim porodicama od prvih pisanih tragova o njima.
Starinske porodice Varvarina
Najveći broj starinskih porodica pomenute su u istraživanju sa terena Stanoja Mijatovića. S kraja 19.veka on je upoznao Temnić, sva njegova naselja i stanovništvo i ostavio vredne zapise. IZ priča koje je od starih ljudi zabeležio možemo da saznamo o starosedelačkim i doseljeničkim porodicama Varvarina tog doba. Kada su u pitanju starosedelačke naveo je sledeće:
Vučići su porodica koja je u vreme dok je Mijatović istraživao na terenu živela u Gornjoj mali. Slavili su Aranđelovdan, letnji i jesenji. Budući da su jedina porodica starosedelaca koja je s kraja 19.veka živela u ovoj mali, može se pretpostaviti da se selo izmeštalo malo dalje od Morave.
Daničići su takođe starosedelačka porodica koja je živela u Srednjoj mali, kao i sve ostale porodice starinaca sa kojima se Mijatović sreo. Njihove porodične slave bile su Đurđic i Đurđevdan.
Karići su starosedelačka porodica koja i danas postoji u Varvarinu. Prema beleženju Mijatovića živeli su u Srednjoj mali i slave Aranđelovdan.
Blagojevići su starosedelačka varvarinska porodica koja i danas živi u Varvarinu. Živeli su u Srednoj mali i kao i Karići slave Aranđelovdan.
Cvetkovići su starosedelačka porodica koja i danas živi i ima potomke u Varvarinu. Do kraja 19.veka živeli su u Srednjoj mali i slave Jovanjdan.
Kačarevići su starosedelačka porodica koja i danas ima potomstvo u Varvarinu. Ova porodica danas živi u Srednjoj i Gornjoj mali i slave Svetog Nikolu.
Grčići su starosedelačka porodica koja je živela u Srednjoj mali. Nema podataka o njihovim naslednicima i potomstvu danas, a slavili su Đurđic i Đurđevdan.
Najveći broj porodica starosedelaca živeo je u Varvarinu najkasnije od 17.veka, neke po svoj prilici i ranije. Nije nemoguće da neka od porodica ima kontinuitet življenja u Varvarinu od kada mesto i postoji, ali su ove porodice u Varvarinu živele i pre nego što je selo izmešteno 1810.godine.
Stare doseljeničke porodice
Varvarin je tokom 19.veka u više talasa naseljavan, od sticanja autonomije Srbije pa na dalje, i nakon sticanja nezavisnosti. Naseljavanje se nastavilo i u kasnijim decenijama , ali je najintenzivnije bilo tokom 19.veka kada se Varvarin značajno uvećao i formirao. Tada su se već formirale i tri velike mahale.
Gornja mala
Čabrići su porodica koja je doseljena iz Čabrova na Kosovu, najverovatnije je usled krvne osvete. Naselili su se i u Maloj Kruševici i Karanovcu, gde ih i danas ima, a porodična slava je Sveti Ilija.
Vojinovići su se doselili iz Trnjana kod Aleksinca, i za njih Mijatović navodi da je to bilo i pre raseljavanja sela 1810.godine. Krsne slave su im Aranđelovdan i Sveta Agatonika.
Protići su se doselili sa Kosova, a iz ove porodice je prota Stojan, koga su Turci nabili na kolac. Kasnije je ovo bila veoma uticajna porodica koja i danas ima potomstvo, a slave Svetog Nikolu.
Užarovci su se prema kaživanju Mijatovića doselili iz okoline Leskovca. Nema podataka da li porodica danas ima naslednike u Varvarinu, a krsna slava im je Aranđelovdan.
Boškovci su se doselili sa Kosova, bez jasne odrednice u kom periodu. Porodica i danas ima potomstvo u Varvarinu i slave Svetog Luku i Markovdan.
Srednja mala
Ilići su se kao Vojinovići naselili iz Trnjana kod Aleksinca, najverovatnije u isto vreme. Porodica slavi Svetog Alimpija i Đurđevdan.
Krkići su se doselili iz Ćićevca, razlog je najverovatnije bila krvna osveta. Danas ih ima i sa originalnim prezimenom, dok je deo porodice Jovanović i slave Aranđelovdan.
Rakitovci su došli tokom Prvog srpskog ustanka iz Rakitova kod Jagodine. Porodica i danas živi u varvarinskom kraju a slave Đurđic i Đurđevdan.
Živanovići su se doselili otprilike u istom periodu kao i Rakitovci, iz Vitoševca kod Aleksinca. Porodica danas živi u Gornjoj mali i slave Svetog Nikolu.
Jurukovići su porodica koja se doselila iz Lučine. Nema puzdanih podataka o tome da li porodica ima naslednike, a porodična slava im je Sveti Nikola.
Svrzići su se doselili iz Ćićevca u vreme oko Prvog srpskog ustanka. Prema predanju ime porodice potiče od toga što su se mnogo selili, pa nisu mogli nigde da se „svrstaju“. Slave Mratindan-Minu.
Lazarevići su se doselili u otprilike istom periodu iz Lučine kod Aleksinca. Danas najviše žive u Donjoj mali i slave Svetog Nikolu.
Dolići pripadaju starijim doseljenicima, dosta uoči Prvog srpskog ustanka. Prema zapisu su se doselili sa Kosova i slave Svetog Nikolu.
Pavići su se doselili sa Kosova, nema preciznih zapisa u kom periodu tačno, ali najverovatnije u periodu kada i Dolići. Porodica i danas živi u Varvarinu i slave Mratindan-Minu.
Rovinci su se doselili iz Rovina na Kosovu, najverovatnije u ranijem talasu doseljavanja. Nema podataka o porodici danas, a porodična slava jeSveti Pantelija.
Ćućići su se doselili iz Ćukova na Kosovu, najverovatnije u talasu koji je pred ustanak, nakon Kočine krajine stigao iz tih krajeva. Porodična slava je Sveta Petka.
Donja mala
Bugarčići su se doselili iz Knez-Sela kod Niša. Nema zapisa u kom periodu tačno, najverovatnije iza Prvog srpskog ustanka. Po njima je deo mala dobio naziv Bugarska mala, a slave Đurđic i Đurđevdan.
Dakići su poreklom iz stare Srbije, a prvobitno su bili deo Donje male. Kasnije se preseljavaju preko Kalenićke reke u kraju u kom i danas žive. Porodica slavi Aranđelovdan.
Novi tasali doseljenika
Iz ovoga može da se vidi i način na koji se selo u početku širilo. Starosedelačke porodice naseljavale su deo sela koji je pripadao najviše Srednjoj i Gornjoj mali. Tek u kasnijem talasu jedan broj porodica naseljava nove krajeve i oko njihovih kuća se formira Donja mala. Kasnija naseljavanja sve više uvećavaju broj porodica i broj kuća, tako da se od njih formiraju i nove.
Broj porodica je u Varvarinu vremenom rastao. To se događalo još od druge polovine 19.veka, kada se u Varvarin naseljavaju i Cincari, kao i novi talasi iz srpskih krajeva Stare Srbije. Nove velike talase naseljavanja Varvarina doneće 20.vek, najpre svetski ratovi, kao i poslednja decenija 20.veka, kada je Varvarin poslednji put naseljavan, iako broj stanovnika vremenom sve više opada.